ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ವಿನ್ಯಾಸ; ಭಾರತೀಯ ಕೈಮಗ್ಗದ ವಿಶೇಷ

ಇಳಕಲ್ ಸೀರೆ ಉಟ್ಕೊೊಂಡು, ಮೊಣಕಾಲ್ ಗಂಟ ಎತ್ಕೊೊಂಡು, ಏರಿ ಮೇಲೆ ಎರಿ ಬಂದ್ಲು ನಾರಿ... ಬುತ್ತಿಿ ತುಂಬ ಪ್ರೀತಿ ತಂದ್ಲು ಗೌರಿ... ಮಲ್ಲಿಗೆ ಈ ಮಲ್ಲಿಗೆ, ಆಹಾ ಮೈಸೂರು ಮಲ್ಲಿಗೆ.. ಈ ಹಾಡು ಕೇಳಿದಾಗಲೆಲ್ಲ ನೆನಪಾಗುವುದು ಭಾರತೀಯ ಕೈಮಗ್ಗ. ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ಕೈ ಮಗ್ಗದ ಮಾತೆಲ್ಲಿಂದ ಎಂದುಕೊಂಡು ಸುಮ್ಮನಿದ್ದೆೆವು. ಆದರೆ ಈಗ ಎಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರಲ್ಲಿ ಕೈಮಗ್ಗದ್ದೇ ಚರ್ಚೆ. 

ಭಾರತೀಯ ಕೈಮಗ್ಗಕ್ಕೆೆ ಇರುವ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೇ ಅದು. ಕೈಮಗ್ಗ ಭಾರತ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಹೆಮ್ಮೆೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈಭವದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಿಯಾಗಿದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಕೈಮಗ್ಗ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಪ್ರಾಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಲೇ ಇದೆ. ಭಾರತೀಯ ಕೈಮಗ್ಗದ ಮೂಲ ಅರ್ಥವೆಂದರೆ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನು ಹಾಗೇ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ವಿನ್ಯಾಾಸಗಳನ್ನು ರಚಿಸುವುದು. ಇದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆೆ  ಈ ವಲಯವು ಯಾವಾಗಲೂ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿದೆ. 

ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನೇಕಾರರು, ಕಸೂತಿ ಮತ್ತು ಮುದ್ರಕರು  ತಮ್ಮ ಕೌಶಲದಿಂದ ಕೈಯಾರೆ ಅದ್ಭುತಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಈ ವಲಯವು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಿಯ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಸರಳಗೊಳಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ವಿವಿಧ ಯಂತ್ರಗಳಿಗೆ ಜನ್ಮ ನೀಡಿದೆ. ಪ್ರಾಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ, ಭಾರತೀಯ ಕೈಮಗ್ಗವು ದೇಶಗಳ ನಡುವಿನ ಅಂತರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ದಿಕ್ಕಿಿನಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿಿರವಾಗಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಎರಡನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ವಲಯವಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತದಲ್ಲಿ 60 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರಿಗೆ ವ್ಯವಸಾಯ ಹಾಗೂ ಗಳಿಸುವ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿ ಕೈಮಗ್ಗವು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿದೆ.

ಭಾರತೀಯ ಕೈಮಗ್ಗವು ವಿದೇಶಿ ಶೈಲಿಯ ಭಾಗವಾಗಲು ಗಡಿಗಳನ್ನು ದಾಟುತ್ತಿಿದೆ. ಕೇವಲ ಜನಪ್ರಿಿಯತೆಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಸ್ವಂತಿಕೆಗಾಗಿ ಕೂಡ. ಕೈಮಗ್ಗವು ಹತ್ತಿಿ, ರೇಷ್ಮೆೆ, ಉಣ್ಣೆೆ, ಸೆಣಬು ಮುಂತಾದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ನಾರುಗಳಿಂದ ಹೊರತೆಗೆಯಲಾದ ಬಟ್ಟೆೆಗಳನ್ನು ನೇಯ್ಗೆೆ ಮಾಡಲು ನುರಿತ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು ಬಳಸುವ ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಮರದ ಚೌಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕುಟುಂಬ ಸದಸ್ಯರೆಲ್ಲರೂ ಉತ್ಪಾಾದನೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿರುವ ಒಂದು ಗೃಹ  ಕೈಗಾರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಬಟ್ಟೆೆ, ನೂಲು, ಬಣ್ಣ, ಮಗ್ಗ ನೇಯುವಿಕೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಚಟುವಟಿಕೆಯೂ ಇವರಿಂದಲೇ ನಡೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಮಗ್ಗಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಬಟ್ಟೆೆಯನ್ನು ಕೈಮಗ್ಗ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾಾರೆ

ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಿಯೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಮರದಿಂದ, ಕೆಲವೊಮ್ಮೆೆ ಬಿದಿರಿನಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಲು ಯಾವುದೇ ವಿದ್ಯುತ್ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಬಟ್ಟೆೆಯ  ಉತ್ಪಾಾದನೆಯ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಿಯೆಯು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಕೈಯಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇದು ಬಟ್ಟೆೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾಾದಿಸುವ ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಪ್ರಕ್ರಿಿಯೆಯಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ಶೈಲಿಯ ಕೈಮಗ್ಗಗಳಿವೆ. ತಮಿಳುನಾಡಿನಿಂದ ಮದ್ರಾಾಸ್ ಚೆಕ್‌ಗಳಿವೆ, ಆಂಧ್ರ ಮತ್ತು ಒರಿಸ್ಸಾಾದಿಂದ ಪೋಚಂಪಲ್ಲಿ  ಇಕಟ್‌ಗಳು, ಗುಜರಾತ್ ಮತ್ತು ರಾಜಸ್ಥಾಾನದಿಂದ ಬಾಂಧಣಿ (ಟೈ ಮತ್ತು ಡೈ), ಬನಾರಸ್‌ನಿಂದ ಬ್ರೋೋಕೇಡ್‌ಗಳು, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ರೂಪಿಸುವ ಜಾಕ್ವಾಾರ್ಡ್‌ಗಳು, ಪಶ್ಚಿಿಮ ಬಂಗಾಳದಿಂದ ದಕ್‌ಕೈ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್‌ನಿಂದ ಫುಲ್ಕರಿ. ಆದರೂ, ಈ ಪ್ರಾಾದೇಶಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಾಸದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ತಾಂತ್ರಿಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಲಿಯ ವಿನಿಮಯದ ಗಮನಾರ್ಹ.

--------

ಸೌಂದರ್ಯದ ಅನಾವರಣ 

ಭಾರತದ ಹಿರಿಮೆ ಕೈಮಗ್ಗದ ಸೌಂದರ್ಯ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲೂ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿತು. 

ಹ್ಯಾಾಂಡ್ಲೂಮ್ ಎಕ್‌ಸ್‌‌ಪೋರ್ಟ್ ಪ್ರಮೋಷನ್ ಕೌನ್ಸಿಿಲ್ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನ್ಯಾಾಷನಲ್ ಇನ್‌ಸ್‌‌ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಟೆಕ್ನಾಾಲಜಿ ತಂಡದ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಆ. 6ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕೈಮಗ್ಗ ದಿನದ ಅಂಗವಾಗಿ ಹೈ ಕಮಿಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ ವತಿಯಿಂದ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ವಿಚಾರಗೋಷ್ಠಿಿಯಲ್ಲಿ ಈಗಿನ ನೇಯ್ಗೆೆ, ಬಟ್ಟೆೆ ಉದ್ಯಮ ಹಾಗೂ ಫ್ಯಾಾಶನ್ ಉದ್ಯಮದ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೈಮಗ್ಗಗಳ ಭಾಗ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತತೆ ಬಗ್ಗೆೆ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಲಾಯಿತು. ದೇಶದ ಎಲ್ಲ ಪ್ರದೇಶದ ಕೈಮಗ್ಗದ ಸೀರೆ ಹಾಗೂ ಶಾಲಿನ ರೂಪಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಯಿತು. 

ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಮನೋರಂಜನೆ ಭಾಗವಾಗಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಸೆಂಟರ್ ಆಫ್ ಕಲ್ಚರಲ್ ಎಕ್ಸಲೆನ್‌ಸ್‌‌ನ ಸ್ಥಾಾಪಕಿ ರಾಗಸುಧಾ ವಿಂಜಮೂರಿ ಅವರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ಆರು ರಾಜ್ಯಗಳ ಕೈಮಗ್ಗ ಸೀರೆಯನ್ನು ಉಟ್ಟು  ನೃತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶಿದ ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಇಳಕಲ್ ಟೊಪ್‌ಟೆನಿ ಸೆರಗಿನ ಸೀರೆ ಉಟ್ಟು ಹೆಜ್ಜೆೆ ಕುಣಿತ ನೃತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಿದ ಅಕ್ಷತಾ ಭಟ್, ಮೈಸೂರು ರೇಷ್ಮೆೆ ಸೀರೆ ಉಟ್ಟ  ರಾಧಿಕಾ ಜೋಶಿ ನೋಡುಗರ ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆದರು.